Inyan-Kara, jeden ze szczytów w Black Hills
Black Hills (Góry Czarne) to stosunkowo mały, izolowany
łańcuch górski
w zachodniej
Dakocie Południowej
, wznoszący się na terenie
Wielkich Równin
. Region ten, z powodu swojego odcięcia od
Gór Skalistych
ma wiele cech geologicznej anomalii i jest prawdopodobnie pochodzenia wulkanicznego. Uważany był przez
Indian północnoamerykańskich
za miejsce święte, zwane przez nich Paha Sapa. Łańcuch Black Hills jest najwyższym wzniesieniem leżącym w linii prostej między Górami Skalistymi a
Alpami
w Europie (nie licząc gór podwodnych w
Oceanie Atlantyckim
).
Cechy geograficzne
Black Hills - Jezioro Sheridan
Góry leżą w zachodniej części Dakoty Południowej i rozciągają się aż do wschodniego
Wyomingu
.
- Szerokość geograficzna: 43°30' do 45° N.
- Długość geograficzna: 103° do 105° W
Łańcuch górski ma długość ok. 160 km i jest szeroki na 96 km. Zajmują około 15 500 km 2. Jest niejako przedłużeniem wychodzących z Gór Skalistych pasm
Bighorn
i Gór Snieżnych. Góry wypiętrzają się z wysokości od 760 do 900 m n.p.m., a najwyższym szczytem jest
Harney Peak
w Dakocie Południowej (2207 m.). Odkryto tu
złoto
,
ołów
,
węgiel
,
sól
oraz złoża
ropy naftowej
.
Atrakcje turystyczne
Tunel drogowy na trasie do Iron Mountain
Najbardziej znaną atrakcją turystyczną jest
Mount Rushmore
, czyli wykute w skale głowy czterech słynnych
prezydentów USA
. Podobny projekt, jednak dużo większy to
Pomnik Szalonego Konia
, wciąż niedokończony, dłuta rzeźbiarza polskiego pochodzenia -
Korczaka Ziółkowskiego
. Oba projekty wzbudzają pewne kontrowersje - część bardziej tradycyjnych Dakotów uważa, iż profanują one ich święte góry, wypaczają historię i uwłaczają pamięci bohaterów plemienia, pozostali Indianie nie mają jednak nic przeciwko wykorzystywaniu możliwości ekonomicznych i edukacyjnych, które stwarza istnienie obu centrów turystycznych.
Miasto
Deadwood
było pierwszą osadą poszukiwaczy złota i jest miejscem, gdzie kręcono serial telewizyjny o tej samej nazwie dla telewizji
HBO
.
Spór o święte miejsce Indian
Góry Czarne (Black Hills, Paha Sapa) to jedne ze
świętych gór
Indian Ameryki Północnej
, szczególne w ich kulturze
miejsce święte
wykorzystywane jako obszar tradycyjnych pielgrzymek, modlitw, ceremonii, poszukiwania wizji i składania ofiar przez Indian z wielu okolicznych plemion od czasów przed
europejską kolonizacją Ameryki Północnej
do dziś. Szczególny stosunek tradycyjnych Indian do Ziemi, w tym do Black Hills traktowanych jako jedno ze
świętych miejsc północnoamerykańskich Indian
, bywa źródłem konfliktów z innymi użytkownikami gór, które ochronie podlegają tylko częściowo i nie zawsze z uwzględnieniem interesów
tubylczych Amerykanów
.
Pomimo zagwarantowania przez rząd Stanów Zjednoczonych prawa Siuksów do Black Hills traktatami w
Fort Laramie
z lat
1851
i
1868
oraz
wojen Indian
Wielkich Równin
w obronie ziem plemiennych w latach 60. i 70.
XIX w.
, Góry Czarne stały się stopniowo obszarem amerykańskiego osadnictwa i eksploatacji przemysłowej, a ostatnio także - masowej turystyki. Zdaniem tradycyjnych Indian nie tylko gwałci to prawa własności Siuksów, ale także narusza ich prawa do wolności praktyk religijnych oraz świętość całych Gór Czarnych i znajdujących się w nich tubylczych
sanktuariów
(Bear Butte, Inyan Kara, czy
Wind Cave
).
Wyroki sądów amerykańskich z lat 80. XX w. potwierdziły historyczne prawa sześciu plemion Siuksów do Black Hills i przyznały im wielomilionowe odszkodowania, jednak Siuksowie odmawiają ich przyjęcia (zgodnie z głoszonym przez nich hasłem "Góry Czarne nie są na sprzedaż!"). Domagają się zwrotu przynajmniej części Black Hills w naturze (na mocy ustawy Kongresu) i większego udziału w zarządzaniu terenami publicznymi położonymi w górach, do których nadal wielu z nich pielgrzymuje w celach religijnych.
Zobacz też